- universus
- ūnĭversus, a, um ( poet. contr., unvorsum, Lucr. 4, 262; plur. OINVORSEI, S. C. Bacch.), adj. [unus-verto, turned into one, combined into one whole], all together, all taken collectively, whole, entire, collective, general, universal (opp. singuli).(α).Sing.:(β).
universa provincia,
Cic. Verr. 2, 2, 69, § 168:terra,
id. Rep. 1, 17, 26:familia,
id. Caecin. 20, 58:mare,
id. Fin. 2, 34, 112; 4, 2, 3:universum mundum complecti,
id. N. D. 1, 43, 120:Gallia,
Hirt. B. G. 8, 39, 2:triduum,
three days together, Ter. Eun. 2, 1, 18:vita,
Cic. Rosc. Com. 15, 44:odium tantum ac tam universum,
id. Pis. 27, 65:confusa atque universa defensio,
id. Sest. 2, 5:universa et propria oratoris vis,
id. de Or. 1, 15, 64:de universā philosophiā,
id. Tusc. 3, 3, 6:bellum,
Liv. 7, 11, 1:dimicatio,
a general engagement, id. 22, 32, 2; so,pugna,
id. 27, 12, 9.—Strengthened by totus:lupus Gregem universum voluit totum avortere,
Plaut. Trin. 1, 2, 134.—Plur.:II.de universis generibus rerum dicere,
Cic. de Or. 2, 17, 71:ex iis rebus universis eloquentia constat, quibus in singulis elaborare permagnum est,
id. ib. 1, 5, 19:ut eadem sit utilitas uniuscujusque et universorum,
id. Off. 3, 6, 26:quae (virtus) etiam populos universos tueri soleat,
id. Lael. 14, 50:in illum universi tela coniciunt,
Caes. B. G. 5, 44; 4, 26; 7, 17:qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur: quid enim esse potest extra universa?
Cic. Ac. 2, 23, 73.—Strengthened by omnes:id genus hominum omnibus Universis est adversum,
Plaut. Trin. 4, 3, 40:talibus dictis universi omnes assensere,
App. M. 7, p. 189. —Substt.A.ūnĭversi, ōrum, m., the whole body of citizens, all men together:B.cum crudelitate unius oppressi essent universi,
Cic. Rep. 3, 31, 43:et earum urbium separatim ab universis singulos diligunt (di),
id. N. D. 2, 66, 165:si universi videre optimum et in eo consentire possent, nihil opus esset pluribus,
id. Rep. 1, 34, 52; Suet. Galb. 10.—ūnĭversum, i, n., the whole world, the universe:2.tum censet imagines divinitate praeditas inesse in universitate rerum: tum principia mentis, quae sunt in eodem universo, deos esse dicit,
Cic. N. D. 1, 43, 120:genitor universi,
Col. 3, 10, 10.—Adverb.: in universum, as a whole, in general, generally (not in Cic. or Cæs.):non nominatim, sed in universum,
Liv. 9, 26, 8: terra etsi aliquando specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda, Tac. G. 5; so id. ib. 6; Plin. 6, 17, 19, § 50.—Hence, adv.: ūnĭversē, in general, generally (cf.:omnmo, generatim, communiter): singillatim potius quam generatim atque universe loqui,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:cetera universe mandavi: illud proprie, ne pateretur prorogari nobis provincias,
id. Att. 5, 2, 1; App. Dogm. Plat. 3, p. 268.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.